سرطان زبان چیست؟
هنگامی‌که سلول‌های نرمال زبان به سلول‌های غیر نرمال تبدیل شده و رشد خارج از کنترل دارند تومور یا سرطان زبان شکل می‌گیرد. گاهی این ضایعات از تبدیل ضایعاتی مانند لوکوپلاکی‌های روی زبان هستند که تبدیل به کنسر زبان یا scc می‌شوند که از شایع ترین نوع سرطان های زبان محسوب می‌شوند.
سرطان زبان چه علائمی دارد؟
- زخم روی زبان که معمولا در بوردر لترال کناری زبان دیده می‌شود؛
- خونریزی از زخم؛
- مشکل یا اختلال ناگهانی در بلع ، حرکت ، تکلم …؛
- درد؛
- بر آمدگی در ناحیه گردن یا لنف ادرنوپاتی های گردن
علائم فوق همیشه به منزله داشتن سرطان نیست، گاهی هم مرتبط با حساسیت یا مشکلات و بیماری های دیگری می‌باشد و بهتر است با مشاهده این علائم، اگر تا دو هفته بهبود حاصل نشد به انکولوژیست دهان و فک و صورت مراجعه کرد و پیگیری این عارضه انجام شود. گاهی هم سرطان های زبان علامتی ندارند و هنگامی‌که یک جراح دندانپزشک معاینه بالینی انجام می‌دهد بطور اتفاقی متوجه این عارضه می‌شود.
بیوپسی سرطان زبان چیست؟
متخصص بیماری های سرطان دهان و فک و صورت، پس از بررسی های لازم تصمیم به بیوپسی یا نمونه برداری از محل تومور روی زبان می‌کند. هدف از این بیوپسی مانند سایر بیوپسی ها، این است که تشخیص دهیم که این ضایعه چقدر گسترش یافته و تا کجا وارد لایه های نرمال بعدی زبان شده و آیا درگیری لنفی یا متاستاز داده یا خیر.
در واقع مهم‌ترین رکن برای متخصص جراح سرطان زبان، این است که در طرح و برنامه ریزی درمان به دنبال این سه رکن (ویزیت، بیوپسی، احتمال متاستاز ) باشد. نوع درمان پیشنهادی جراح و روند درمان به نتیجه این نمونه برداری تومور زبان وابسته است.
زمان مراجعه بیمار به متخصص جراح فک و صورت یا فلوشیپ انکولوژی دهان و فک و صورت بسیار مهم است، نکته قابل توجه این است که بیمار در مراحل اولیه بروز زخم و علامت مراجعه کند چون در مراحل ابتدایی هر چه ضایعه کوچک‌تر باشد درمان سبک‌تر و احتمال بهبودی بیشتر می‌باشد.
روش درمان سرطان زبان
- جراحی
در مرحله جراحی که گام نخست درمان است و مهم ترین مدالیته درمانی محسوب می‌شود، جراح ضایعه را بطور دقیق با حفظ حاشیه امنیت، خارج می‌کند و قسمتی از بافت نرمال اطراف ضایعه را نیز خارج می‌کند. در این میان اگر قسمت وسیعی از حجم زبان درگیر شده باشد و نیاز به برداشت داشته باشد، باید جهت ترمیم و بازسازی با بافت‌های اطراف جایگزین کرده تا در حد ممکن عملکرد زبان را حفظ کنیم.
مرحله دیگر تخلیه لنفود های گردنی جهت جلوگیری از گسترش ضایعه در آینده می‌باشد. لنفود ها در دو حالت نیاز به خارج ساختن دارند. گاهی اوقات لنفود ها را جهت پیشگیری بر می‌داریم، گاهی هم به جهت درگیری با توده. بنابراین جراح بسته به وخامت تومور تصمیم می‌گیرد که جراحی لنفودها انجام شود یا خیر.
به دنبال انجام جراحی احتمالاً بیمار دچار اختلالاتی در صحبت کردن، غذا خوردن و بلع پیدا می‌کند که تیم درمانی با توجه به نوع اختلال به وجود آمده، تلاش می‌کنند و بیمار را در بازتوانی و در به دست آوردن فانکشن‌های اصلی هدایت می‌نمایند.
- کموتراپی یا شیمی درمانی
در شیمی درمانی که شامل تجویز دارو های خوراکی یا تزریقی بطور شیمیایی می‌باشد، ما با رویکرد کشتن سلول های سرطانی و جلوگیری از پیشرفت آنها درمان را ادامه می‌دهیم.
- رادیوتراپی
در رادیوتراپی هم با روش‌های پرتو درمانی سلول های سرطانی را کنترل و از بین می‌بریم.
در درمان های سرطان زبان ممکن است یک و یا همه مدالیته های درمانی نام برده شده را تواماً استفاده کنیم.
روند درمان بعد از جراحی برداشت تومور سرطانی چیست؟
بعد از درمان جراحی بیمار وارد فاز چکاپ‌های دوره ای می‌شود و متخصص جراح سرطان، بیمار را در دوره های متوالی به لحاظ احتمال برگشت و یا عود ضایعه و متاستاز مورد بررسی قرار می‌دهد.
این بررسی‌ها ممکن است به صورت رادیوگرافی، سی تی اسکن، سونو گرافی و یا حتی آزمایشات خونی انجام شود.
توجه به این نکته ضروری است که اگر بیمار توالی جلسات چکاپ اش بطور مثال شش ماهه باشد و همه چکاپ ها را دقیق و منظم انجام داده باشد ولی در این میان تا شش ماه آینده، به یکباره متوجه علائمی مانند زخم – درد – تورم – برآمدگی – سوزش – تغییر رنگ – اختلال در گفتار و بلع – و….شد، باید هر چه سریعتر به متخصص جراح سرطان خود مراجعه کند تا بررسی های لازم با بروز اولین علائم انجام شود و به فکر درمان های جدید باشیم.
اگر سرطان زبان مجدد برگشت چه باید کرد؟
در این صورت نیاز به جراحی، کموتراپی، ریدایشن های وسیع تر می‌باشد که متخصص جراح سرطان دهان و فک و صورت شما، بسته به پیشرفت و نوع ضایعه و محل بروز جدید، طرح و برنامه ریزی درمان متفاوت‌تری ارائه خواهند داد.
مطالب مرتبط با سرطان :
»