دندانی که در زمان اصلی در شرایط رشد قرار نگرفته و در زیر استخوان و لثه باقیمانده و به قوس دندانی بازنگشته باشد ، دندان نهفته میباشد.علل مختلفی برای نهفته ماندن دندان در داخل استخوان وجود دارد و در ۹۰ درصد مواقع دندان نهفته باید تحت جراحی خارج شود.
گاهی دندانهای اصلی یا دائمی به دلیل عدم رشد و رویش درست و شرایط انکیلوز، یا عدم چرخش به سمت عمود بطور نهفته قرار میگیرند که در این میان با نظر متخصص ارتودنسی و متخصص جراح فک و صورت اگر امکان برگرداندن با روش های نوین ارتودنسی و با کمک جراحی جهت باز کردن فضای استخوان، وجود داشته باشد ،تا دندان در قوس فکی قرار گیرد، پس میتوان این دندانها را به جایگاه اصلی خود در فک برگرداند.
البته این روش درمانی بسته به جای قرارگیری دندان نهفته و شکل ریشه های این دندان دارد و در همه کیس ها قابل انجام نیست ولی به هر حال، اگر متخصص ارتودنسی تایید کند، این روش راهکار مناسبی جهت بیرون اوردن این دندانهای نهفته است. چون دندان خود فرد برای عملکرد و فانکشنال ارزش حفظ و نگهداری دارد.
اگر دندان نهفته قابلیت بیرون آوردن توسط درمان های ارتودنسی نداشته باشد و به دلیل شکل و جای قرارگیری، معایب زیادی داشته باشد لذا حتماً باید جراحی خارج کردن دندان نهفته را انجام داد.
ممکن است همه دندانهای اصلی یک فرد بیرون آمده و رشد کاملی داشته باشند و کم و کاستی در تعداد دندانهای اصلی وجود نداشته باشد ولی هنگامیکه عکس رادیوگرافی فکی تهیه میکند متوجه شود که دندان نهفته ای در داخل استخوان فک وجود دارد که این دندان، دندان اضافه نهفته است.
تمام دندانهای اضافه چه نهفته باشند چه نباشند، باید خارج شوند. دندان اضافه مانع رشد و درآمدن دندانهای دائمی میشود و ممکن است محل رویش دندانهای اصلی را تغییر دهد بنابراین دندان اضافه حتما باید خارج شود.
دندانهای نهفته اکثرا کیستیک میشوند و ریشه دندانهای کناری را تخریب میکنند و در موارد وخیم تر ممکن است دچار توده و املوبلاستوما شوند و استخوان فک را از بین ببرند.
خارج کردن دندانهای نهفته پیچیدگی های خاص خود را دارد و مهارت بالایی را میطلبد. دسترسی به ناحیه، فضای دهان و فک، شرایط فیزیکی بیمار، شکل قرار گیری ریشه های دندان نهفته، فاصله با عصب، نزدیکی به سینوس، شکل ریشه دندانهای کناری و … همگی از موارد مهمی است که نیاز به مهارت و تکنیک بالای متخصص جراح فک و صورت برای خارج کردن این دندان را دارد. متخصص جراح فک و صورت پس از مشاهده رادیوگرافی opg بیمار ممکن است سی تی اسکن استخوان فک تجویز کند، تا با تهیه این سی تی اسکن طول و قطر دقیق استخوان و محل دقیق قرارگیری دندان نهفته و ریشه هایش را در سه بعد بررسی کند تا طرح درمان و برنامه ریزی درمان را با دقت بسیار بالایی انجام دهد تا از آسیب های احتمالی به فک، عصب، سینوس و دندانهای کناری، جلوگیری کند.
یکی از عارضههای خارج ساختن دندانهای نهفته در فک بالا که نزدیک به سینوس یا درگیر با سینوس هستند، باز شدن سینوس و فیستول دهانی – سینوسی میباشد. در صورتیکه با این مشکل رو به رو هستید، میتوانید از متخصص جراح فک و صورت ما مشاوره بگیرید.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
اگر دندانی نیاز به خارج کردن داشته باشد و در ملاحظات رادیوگرافی متوجه شویم که تاج یا ریشه دندان به عصب اصلی فک یا عصب الوئولار تحتانی نزدیک میباشد یا روی آن قرار گرفته باشد، نوع جراحی پیچیده تر و تکنیکهای خارج کردن دندان متفاوت تر خواهد بود. بنابراین یکی از مهم ترین عوارض خارج کردن این دندانها، آسیب به عصب آلوئولار تحتانی است.
در طی این فرایند چون دندان و ریشه از روی عصب برداشته میشود ممکن است عصب تحت فشار یا کشش قرار گیرد و با تحریک عصب یا آسیب به آن گاها بی حسی لب رخ دهد. این عصب باعث رساندن حس به لب میشود و عصب الوئولار تحتانی از رشته اعصاب های بسیار مهم است که حس را به لب میرساند. بنابراین اگر طی جراحی به هر دلیلی به عصب الوئولار فک تحتانی آسیبی وارد شود عوارض ناشی از این حادثه بی حسی یا پاراستزی لب، گز گز کردن لب و اطراف پوست لب، در کوتاه مدت یا بلند مدت میباشد.
این عصب ، از رشته اعصابی که باعث حرکت اعضای صورت میشوند نیست، لذا در صورت آسیب عصب، بیمار دچار نقص عضو یا از کار افتادگی لب، فک، صورت نمیشود یا دچار کج شدگی اعضای صورت نمیشود بلکه مشهود ترین عارضه این جراحی دندانهایی که ریشه یا خود آنها روی عصب فک است، بی حسی لب و پوست اطراف آن میباشد.
در مواردی با تجویز دارو، لیزرتراپی، و چکاپ های متوالی و کنترل شرایط بیمار، این حس مجدد به لب و پوست اطراف لب برمیگردد ولی گاها ممکن است بسته به نوع جراحی و شرایط قرار گیری ریشه دندان، این بی حسی دائمی باشد.
با توجه به تمام احتمالات و عوارض ناشی از خارج کردن دندان نهفته، باقی ماندن این دندانها در استخوان فک مشکلات عدیده دیگری را ممکن است ایجاد کند و احتمال کیستیک شدن و توده را در فک افزایش میدهند بنابراین هر دندان نهفته ای باید در سنین نوجوانی و جوانی، جراحی و خارج شود.
در خصوص این درگیری های ریشه یا تاج دندان با عصب نیز، این درمان صرفا باید توسط متخصص جراح فک و صورت انجام شود.
متخصص جراح فک و صورت با بررسی دقیق cbct فک بیمار، جای قرارگیری و نوع درگیری دندان با عصب را تحلیل و بررسی میکند و برنامه ریزی درمان و اعمال جراحی را با تکنیک ها و مهارت خاص جراحی خود، طوری خارج میکند که عصب آزرده نشود و یا با کمترین آسیب به عصب دندان خارج شود.
البته که بسته به جای دندان نهفته، ممکن است عملاً انجام جراحی بدون آسیب به عصب امکان پذیر نباشد بنابراین همه چیز بسته به نظر و طرح درمان متخصص جراح فک و صورت دارد.
عصب دیگری که عصب لینگوالی نامیده میشود در حواس زبانی بیمار نقش دارد. آسیب های احتمالی جراحی ممکن است باعث بی حسی زبان نیز بشود. اگر هر کدام از این دو عصب تحت تاثیر و آسیب قرار بگیرند ممکن است بسته به نوع جراحی و جای قرار گیری ریشه های دندان و ارتباط آن با عصب، بی حسی یا گز گز و پاراستزی در لب یا زبان، پوست اطراف چانه رخ دهد.
ماهیت اختلال عصب و نوع تروما در تصمیم گیری جهت درمان این عارضه، تاثیر گذار است. این علائم گاهی موقت است و در طی دو تا شش ماه آینده کم کم برطرف میشود و گاهی دائم است و ماندگاری دارد. معمولاً با دستورات مراقبتی و تجویز دارو کنترل میشود و روند بهبودی طی میشود ولی اگر اثر تخریبی جدی وجود داشته باشد لیزر تراپی نیز تجویز میشود.
۱- اگر برای شما در پایان جراحی، در محل جراحی، گاز گذاشته شده گاز استریل را تا یک ساعت محکم با دندان هایتان فشاردهید. سپس گاز را به آرامی برداشته، آبمیوه خنک یا بستنی میل کنید.
۲- سعی کنید امشب و خصوصا در چهارساعت اول بعد از جراحی کمتر صحبت نمایید.
۳- تا دو روز امکان نشت کمی خونابه ازناحیه جراحی شده وجود داردکه بزاق را قرمز میکند و نگران کننده نیست.
۴- تا دو روز از نوشیدن با نی، مکیدن و تف کردن خودداری نمایید.
۵- تا دو روزانجام کارهای سنگین و پایین انداختن سر خودداری نمایید.
۶- تا دو روز از مصرف غذاهای داغ خودداری نموده، غذاهای سرد یا ولرم میل کنید.
۷- تا دو روزاز انجام ورزش و رفتن به استخر یا سونا خودداری کنید.
۸- تا دو روز دخانیات استفاده نکنید.
۹- سعی کنید با زبانتان محل جراحی را تحریک نکنید و با بخیه ها تماس نداشته باشید.
۱۰- حتما وعده های غذایی خوب و مغذی و نیز میان وعده های مقوی ومایعات زیاد استفاده نمایید.
۱۱- بهتراست غذای مصرفی نرم باشد و از چیپس و آجیل و موارد مشابه استفاده نشود.
۱۲- اگر احساس کردید بخیه ها بازشده اند، با کلینیک تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
۱۳- تا ۲۴ ساعت بعد از جراحی، هنگام خواب سرخود را کمی بالاتر قرار دهید.
۱۴- رعایت بهداشت دهان دریک هفته اول پس ازجراحی بسیار بسیار مهم میباشد.
۱۵- از روز بعد از جراحی، مسواک کل دهان به غیر از ناحیه جراحی شده انجام شود.
۱۶- شب اول جراحی، مسواک نزنید. شروع استفاده از مسواک و دهانشویه 24 ساعت بعد از جراحی مجاز میباشد و تا یکهفته ادامه دهید.
۱۷- دهانشویه کلرهگزیدین را هر12 ساعت یکبار استفاده نمایید و فقط طبق تجویز پزشک تهیه و استفاده نمایید. جهت ادامه این دهانشویه بیش از یک هفته باید با پزشک خود مشورت کنید.
۱۸- میتوانید محل جراحی شده را با استفاده از سرنگ حاوی دهانشویه سرم شستشو، آهسته بشویید.
۱۹- داروهای خود را طبق دستور و راس ساعت میل کنید.
۲۰- تا بیست و چهارساعت از کیسه یخ روی صورت درمحل جراحی بمدت ده دقیقه و فواصل زمانی نیم ساعت استفاده نمایید.
۲۱- امکان تورم صورت وکبود شدن آن و محدودیت بازشدن دهان وجود دارد،که تا سه روز افزایش میابد و کم کم بعد از سه روز به حالت عادی باز میگردد.
۲۲- تا حدود یک هفته بوی دهان شما مطلوب نخواهد بود و امکان احساس طعم بد وجود دارد.
۲۳- اگرتورم یا درد از روز چهارم بعد ازجراحی افزایش پیداکرد، حتما مراجعه فرمایید. اگرداروهای دیگری به جهت مشکلات پزشکی دیگرمصرف میکنید، حتما به جراح خود اطلاع دهید.